دانستنی هایی درباره محصولات دیگر زنبور عسل
محصولات زنبور عسل
اصولاً زنبور عسل دو نوع محصول تولید می کند: نوع خارج از کندو و نوع داخل کندو تولید می شود.
محصولات تولیدی زنبور عسل در خارج کندو شامل عسل، عسلک، بره موم، و گرده گل است
و محصولات تولیدی داخل کندو شامل موم، زهر و ژل رویال است.
محصولات خارج کندو زنبور عسل
الف ـ عسلک:
زنبورها شیره شیرین روی برگ بعضی درختان که به وسیله شته ها تولید می شود، می مکند و همان مراحل تولید عسل را روی ان انجام می دهند، به این شهد غلیظ شده که شباهت زیادی به عسل دارد، عسلک می گویند. خواص عسلک کمتر از عسل است، ولی مصرف کننده قادر به تشخیص عسل از عسلک نیست.
ب ـ بره موم:
مخلوطی است از صمغ چندین درخت مانند، نارون، تبریزی، شاه بلوط،... با رنگی نسبتاً قهوه ای که به پای زنبور می چسبد.
بره موم اثر میکروب کشی دارد که در ساخت کندو به کار زنبورها می آید.
پزشکان بره موم را از قوی ترین آنتی بیوتیک ها می دانند و از آن استفاده دارویی می کنند.
بره موم در دمای 70 تا100 درجۀ سانتیگراد ذوب شده و به مایع تبدیل می شود حدود 50 درصد بره موم را زرین تشکیل می دهد.
رزین از اهمیت فوق العاده ای بر خوردار است و سیستم ایمنی بدن انسان را تحریک می کند و برای درمان بیماری هایی از قبیل آرتریت روماتوتید، آسم، سرفه، سرماخوردگی، دردهای قفسه صدری، سوختگی ها، زخم ها، التهابات گلو ودردهای دندان بسیار مفید می باشد.
ترکیبات شیمیایی بره موم با توجه به منطقه و منبع جمع آوری متفاوت است و تاکنون به بیش از 180 ماده ترکیبی و مؤثر در آن دست یافته است.
ترکیبات بره موم از این قرارند:رزین ها 45 تا 50 درصد ، موم واسیدهای چرب 25تا35 درصد و روغن های فرار 10 درصد و دیگر مواد و معدنی 5 درصد می باشد.
بره موم دارای مقادیر زیادی فلاونوئیدها است (حدود 40 نوع) ، تاکنون 76 اسید آمینه متفاوت در بره موم شناخته شده است.
بره موم به دلیل داشتن آرژنین در تحریک تولید اسیدنوکلئیک نقش مهمی دارد.
در بره موم 14 عنصر ریز معدنی شناسایی شده است که از بین آنها، آهن و روی فراوان ترین هستند. ضمناً بره موم دارای خواص متعددی است که عبارت اند از:
بی حسی، ضد حساسیت، ضد اسید معده، آنتی بیوتیک، ضد قارچ، ضد التهاب، ضد پرتو (تشعشع)، آنتی اکسیدان، محافظت کننده، ضدعفونی کننده، ضدتومورهای سرطانی، ضد ویروس و تحریک کنندۀ سیستم ایمنی، بهترین روش برای مصرف برۀ موم، ترکیب با عسل است.
پ ـ موم:
موم زنبور عسل در پزشکی و داروسازی مصرف زیادی دارد. در بیشتر فرمولاسیون های کرم ها، پمادها ولوسیون ها، به عنوان جزء باارزش و پایه ای استفاده می شود. به دلیل بی اثر و غیرفعال بودن موم زنبور عسل، به راحتی با داروها مخلوط می شود، بدون اینکه هیچ واکنش ناخواسته ای بین مواد مؤثر و موم زنبور عسل رخ دهد.
امروزه برای حفاظت داروهای حساس به هیدرولیز و اکسیداسیون، آن ها را با لایه ای نازک از موم زنبور عسل می پوشاند . موم عسل به عنوان لایه هیدروفوب، پوششی در اطراف دارو ایجاد می کند و سبب آهسته شدن انحلال و آزادسازی دارو می شود.
محصولات داخل کندو زنبور عسل
الف ـ ژل رویال:
ماده ای است که از غدۀ مغزی زنبورهای کارگر ترشح می شود برای تغذیۀ زنبورهای نوزاد مفید است.
نوع خاصی از این ژله که «ژله شاهانه» نام دارد، غذای مخصوص ملکه است و باعث می شود زنبور ملکه، 50 برابر زنبورهای عادی زندگی کند. علت اینکه ملکۀ زنبور عسل در 24 ساعت می تواند 2000 تخم بگذارد و مدت 3 تا 5 سال زندگی کند (در حالی که عمر زنبورهای دیگر 45 تا60 روز است) این است که ملکه، غذای مخصوصی تغذیه می کند که سایر زنبوران به جز سه روز اول مرحلۀ رشد به آن دسترسی ندارند. این غذای مخصوص ژل رویال نام دارد و اهمیت آن در زندگی زنبور عسل مانند نقش شیر مادر در زندگی نوزاد است.
به طور سنتی از ژل رویال برای جوان ماندن و بهبود زیبایی پوست استفاده می شود، زیرا ژلاتین موجود در آن پیر شدن پوست جلوگیری می کند و باعث حفظ طراوت، شادابی و جوانی آن می شود.
ژل رویال منبع غنی از پروتئین (حاوی 8 اسید آمینۀ ضروری) انواع ویتامین (به جز ویتامین K) ، مواد معدنی مختلف، اسیدهای چرب، قندها، استیل کولین (کمبود این ماده فرد را برای ابتلا به آلزایمر مستعد می کند ) و گاماگلبولین ( تقویت کننده سیستم ایمنی) است.
بررسی های اخیر نشان می دهد این ماده همچنین در افزایش انرژی، کاهش اضطراب، بی خوابی و افسردگی، حفظ و تقویت حافظه و ایمنی بدن نیز مؤثر است.
در حال حاضر کپسول ژل رویال که از خارج وارد می شود، در داروخانه موجود است؛ به طوری که مقدار بسیار کمی از ژل رویال را داخل کپسول های کوچک می کنند و به دلیل خواص درمانی بسیار،آن را به قیمت نسبتاً گران می فروشند.اگر بتوان ژل رویال خالص و تازه را از زنبورداران و تولید کنندگان حرفه ای عسل تهیه و استفاده
کرد. بسیار بهتر است. البته هر کیلویی آن قیمتی گزاف دارد!
ب ـ زهر زنبور عسل
نیش زنبور عسل: زنبور عسل حشرۀ بی نظیر است که نیشش از نوشش مفیدتر است. زهر زنبور عسل مایعی است تلخ مزه به رنگ روشن و دارای بوی خاص و واکنش اسیدی که در مجاورت هوا به سرعت خشک می شود. از نیش زنبور عسل به دلیل خاصیت قلیایی و اسیدی بودن استفاده های زیادی می شود.
زهر زنبور ترکیب بسیار پیچیده ای دارد و دست کم هشت نوع پروتئین در آن شناسایی شده است و دارای انواع آنزیم ها، پروتئین ها و اسیدهای آمینه است. این ماده، بی رنگ و دارای مزۀ شیرین و کمی تلخ است و در آب حل می شود. زهر زنبور اگر با هوا برخورد کند، تبدیل به کریستال سفید متمایل به خاکستری می شود.
زهر زنبور دارای موادی است که به سیستم اعصاب، قلب و غدۀ فوق کلیه کمک می کند. در زهر زنبور عسل سه مادۀ ملیتین (Melittin) با اثر ضدالتهابی قوی، آپامین (Apamine) با اثر نیروبخشی بر سیستم عصبی، و کاردیوپپتید (Cardiopeptide) با نقش متعادل کنندۀ سیستم عروقی قلب وجود دارد.
از سم نیش زنبور عسل در درمان این موارد استفاده می شود:
1ـ بیماری های خود ایمنی، بیماری های عصبی، افسردگی وام.اس (M.S)
2ـ اختلالات پوستی (پینه و سختی پوست)؛
3ـ مالاریا؛
4ـ بیماری های چشم (ایریتیس حاد توأم باکاهش دید)
5ـ گواتر اگزوفتالمیک؛
6ـ ازیاد فشار خون و کاهش کلسترول خون؛
7ـ روماتیسم و درد مفاصل؛
8ـ سیاتیک، آرتریت یا ورم والتهاب مفاصل، پولی آرتریت؛
9ـ گرفتگی عضلات، زونا، نقرس، آسیب دیدگی آرنج، آسیب دیدگی زردپی، کمردرد؛
10ـ واریس یا بزرگ شدن رگ در پاها.
استفاده از سم در هر نوع بیماری اصول و روش خاص خود را دارد که در صورت عدم رعایت روشهای آن، باعث عوارض ناخوشایندی خواهد شد. جالب این است بدانید عسل بعد از نیش زدن به دلیل وصل بودن انتهای نیش به روده ها و پارگی آن ها می میرد در واقع زنبور با نیش زدن، جان خود را فدا می کند.