خـواص و مـضـرات اکـالیپتـوس
اکـالیپتـوس
اکالیپتوس گیاهی خوشبو با طبیعتی خنک است که از آن در تهیه محصولات مختلف غذایی، بهداشتی و آرایشی استفاده می شود. این گیاه درختی است از تیره موردی ها که اصلش در استرالیا است.
اکالیپتوس به صورت روغن مایع اساسی،(روغن اساسی به شکل پماد تنتور برگ [محلول تهیه شده از گیاه و الکل ، الکل و آب])، برگ خام و چای قابل دسترسی می باشد.
خـواص اکـالیپتـوس
1. در طب سنتی ایران اکالیپتوس دارای طبیعتی گرم و خشک است.
2. ترکیبات اصلی و دارویی این گیاه شامل برگها تازه این گیاه دارای اسانس ، مواد تلخ، روتین، مواد رزینی، فلورروگلوسینول و تانن است. ترکیب سینوئل موجود در اسانس مهمترین ترکیب دارویی آن است. از انواع مختلفی اکالیپتوس نوعی گم ـ تانن به نام کینو (Kino) تهیه می شود که دارای تانن فراوان و اسید کینوتانیک است.
3. به گفته ی متخصصان طب گیاهی، اسانس اکالیپتوس دارای خاصیت ضدمیکروبی در مقابل برخی از باکتری هاست و در حالت کلی، اثرات ضدمیکروبی این گیاه بیشتر روی باکتری های گرم مثبت است.
4. اکالیپتوس برطرف کننده دردهای آرتریت و مفاصل است.
5. اکالپتوس تب بر است و برای درمان تب بیماری مالاریا، تب حصبه یا تیفوئید مفید است.
6. اکالیپتوس ضد باکتری و ضدعفونی کننده است وبرای همین می تواندبه درمان عفونتهای ادراری کمک کند.
7. اکالیپتوس خواص زیادی برای سیستم تنفسی دارد و برای درمان التهاب سینه، زکام( التهاب مخاط بینی)، ریه ها، بینی و گلو به کار می رود و می تواند برخی از باکتریها و قارجها را از بین ببرد.
8. اکالیپتوس علاوه بر ضدعفونی کردن دهان و گلو موجب رفع احتقان بینی نیز می شود.
9. اکالیپتوس برای درمان برونشیت و سرفه مفید است و باعث می شود که ترشحات روان شده و راحت تر دفع شود و همچنین سرفه های چرکی را نیز درمان می کند.
10. اکالیپتوس سیستم ایمنی بدن را تقویت و با ویروس ها و باکتریها و آلودگی ها مبارزه می کند.
11. اکالیپتوس می تواند باعث آرامش و تسکین اعصاب شود.
12. اکالیپتوس دافع انگل است.
13. اکالیپتوس جای نیش حشرات را تسکین می دهد.
14. زمانی که بیماریهای زمستانی همه گیر می شوند. به مدت 10 تا 15 روز، دو تاسه قطره روغن اکالیپتوس را در مقداری روغن گیاهی مانند روغن بادام شیرین حل کنید و زیر کفها یا داخل مشت دستتان بمالید. با همین کار ساده بسیاری از مشکلات زمستانی را از خود دور می کنید.
مـضـرات اکـالیپتـوس
1. در دوران بارداری یا شیردهی از مصرف اکالیپتوس باید اجتناب کنید.
2. روغن اکالیپتوس اگر استعمال موضعی داشته باشد سمی نیست اما نباید از این گیاه برای مصارف داخلی استفاده کرد. انجمن فرآورده های گیاهان دارویی آمریکا برگ اکالیپتوس را از نظر بی خطر در ردیف و درجه 2 ارزیابی کرده . درجه 2 به معنای این است که در کاربرد این گیاه محدودیتهایی وجود دارد. مصرف روغن اکالیپتوس غلیظ به علت اسانس های موجود در آن باعث مرگ می شود و در درمان بیماران مبتلا به قندخون ایجاد اختلال می کند.
3. استفاده بیش از اندازه دوز مصرفی، اکالیپتوس باعث ایجاد ورم معده، سردرد، تشنج، ورم کلیه، پیدایش خون در ادرار، ضعیف شدن رفلکسها و حرکات تنفسی، پایین آمدن فشار خون و درجه حرارت بدن می شود. در نتیجه باید در اندازه های مجاز مصرف شود.
4. زیاده روی در مصرف اکالیپتوس باعث فلج دستگاه تنفسی، خفگی و مرگ می شود.
5. هرگونه روغن و اسانس اکالیپتوس را نیاید برای کودکان زیر 2 استفاده نمود و در مورد کودکان بزرگتر و اشخاص مسن تر از 65 سال با دمکرده رقیق، مصرف آن را شروع و بتدریج غلظت دم کرده را تا حد مجاز رساند.
6. تماس فرآورده های دارای اکالیپتوس با صورت کودکان زیر 2 سال ممکن است سبب التهاب زبان و اسپاسم ریه شود و موجب حملاتی شبیه آسم و حتی مرگ در اثر عدم اکسیژن رسانی به بافتها شود.
7. روغن اکالیپتوس فوق العاده برای انسان سمی است و در مصرف آن باید دقت کنید. و باید روغنهای اصیل این گیاه را دور از دسترس کودکان نگهداشته شود.
8. مصرف بی رویه عصاره اکالیپتوس به دلیل وجود تانین می تواند در بعضی افراد منجر به ایجاد انواع شکم درد یا آسیب کبدی و کلیوی شود.
9. روغن و عصاره اکالیپتوس می تواند اثر داروهایی را که برای درمان کمبود قند خون به کار می رود. خنثی کند.
10. تیمول موجود در این گیاه در افراد حساس، ممکن است سبب تحریک غشا مخاطی شود.
11. خوردن حجم اندکی از فرآورده های اکالیپتوس نظیر روغن ، اسانس و محلول بخور اکالیپتوس (در حد 5 میلی لیتر) با خطر مرگ همراه است.
12. افرادی که دچار آلرژی یا بیماری صرع هستند نباید از روغن و عصاره های گیاهی ( افشرده های خوراکی نیز گرفته می شوند) استفاده کنند.
13. اگر از روغن اکالیپتوس برای ماساژ استفاده می کنید حتماً بعد از استفاده دستانتان را با دقت شستشو دهید.
14. افرادی که مبتلا به التهاب معده ای، روده ای یا التهاب مجرای صفراوی هستند باید از مصرف عصاره برگ اکالیپتوس پرهیز کنند.
15. در موارد کاهش فشار خون به دلیل اثرات پایین آورندگی فشار خون برگهای اکالیپتوس ، این گیاه با احتیاط مصرف شود.