خـواص و مـضـرات کـاکائـو
کـاکائـو
درخت کاکائو بومی کشور آمازون است . کاکائو در نواحی گرمسیری و زیر سایه درختانی همچون پاپایا یا انبه رشد می کند. میوه این درخت (یا غلاف یا لوبیای کاکائو) به اندازه یک کدو تنبل کوچک است و هر میوه حدود 50 دانه کاکائو دارد که ابتدا طعم بسیار تلخ و ناخوشایندی دارند.
از کاکائو برای مصارف مختلف استفاده می کنند در تهیه ی انواع کیک، در انواع نوشیدنی و برای تزئین مواد غذایی مختلف و همراه باخامه از پودر کاکائواستفاده می کنند.
خـواص کـاکائـو
1. طبیعت کاکائو در طب سنتی ایران گرم و خشک است.
2. حدوداً 50 درصد از دانه های کاکائو از چربی تشکیل شده است که بیشتر شامل دو اسید چرب اشباع شده موسوم به اسیدپالمیتیک و اسید استئارپیک و یک اسید اشباع نشده مونو موسوم به اسید الیک می باشد. چربی کاکائو به خودی خود باعث افزایش کلسترول خون نمی شود اما وقتی به کاکائو افزودنی مانند شیر اضافه شود این چربی اضافه ممکن است اثر منفی بر سطح کلسترول خون داشته باشد. قسمت عمده این چربی در پروسه خشک کردن و آسیاب کردن دانه های کاکائو گرفته می شود. پودر کاکائو بین 10 تا 25 درصد چربی دارد. دانه های کاکائو دارای مقدار زیادی کربوهیدرات به صورت نشاسته، فیبر محلول و غیرمحلول است و همچنین دارای مقدار زیاد پلی فنول که دارای خواص آنتی اکسیدان است، مقدار بسیار کمی کافئین (از چای و قهوه کمتر)؛ کاکائو دارای ویتامین های A ,C, E و ویتامین های گروه B1,B2, B3 و دارای مقدار زیادی مواد معدنی از جمله منیزیم، کلسیم، آهن، روی ، مس، پتاسیم، منگنز نیز می باشد.
3. مصرف کاکائو با افزایش متابولیسم بدن و کاهش سنتز و انتقال اسیدهای چرب از بروز افزایش وزن ناشی از چربی های اضافه بدن پیشگیری می کند.
4. کاکائو باعث کاهش اشتها می شود.
5. کاکائو از مواد غذایی دوست داشتنی کودکان است که از کم خونی و یبوست در کودکان پیشگیری و انرژی مورد نیاز بدن آنها را تأمین می کند.
6.کاکائو برای کودکانی که مبتلا به آسم هستند مفید است و به درمان سرفه کمک می کند.
7. کاکائو منبع غنی فلاونوئیدها است که تأثیر عالی در کاهش فشار خون و بهبود کشش عروقی خونی دارد.
8. آنتی اکسیدان های موجود در کاکائو نیز با تولید اکسید نیتریک به آرام سازی رگها خونی کمک می کند و سیستم گردش خون را بهبود می بخشد.
9. کاکائو به کاهش تری گلیسیرید و کلسترول بد خون کمک کرده و تأثیر قابل توجهی در افزایش کلسترول خوب دارد.
10. کاکائو به بهبود مقاومت به انسولین و سوخت و ساز گلوکز در بدن کمک می کندو باعث تنظیم سطح قند خون می شود.
11. کاکائو خطر ابتلا به عوارض ناشی از بیماری دیابت از جمله آب مروارید ، نفروتوکسیتی دیابتی و مشکلات کلیوی را نیز کاهش می دهد.
12. زانتین و تئوفیلین موجود در کاکائو با تسکین اسپاسم های برونشی و باز کردن لوله های برونش به بهبود تنگی نفس و علائم آسم کمک می کند.
13. کاکائو حاوی مقادیر زیادی فلاونوئیدها از جمله فلاونول است که به حفظ عملکرد مغز کمک کرده و اثر مطلوبی روی یادگیری و حافظه می گذارد.
14. کاکائو باعث افزایش جریان خون به مغز می شود و برای درمان اختلالات عروفی مفید است.
15. کاکائو دارای آنتی اکسیدان کاتچین و اپیکاتچین است که به کاهش استرس اکسیداتیو در مغز کمک کرده و از بیماریهای عصبی مانند آلزایمر پیشگیری می کند.
16.فلاونول موجود در کاکائو به بهبود خلق و خوی کمک کرده و با افسردگی و با ایجاد احساس رضایت، مانع بروز بیماری های روانی در فرد می شود.
17. کاکائو منبع غنی از فلاونوئیدهایی همچون پروسیانیدین، کاتچین، اپیکاتچین است که همگی دارای خاصیت آنتی اکسیدانهای بوده و از آسیب سلولها جلوگیری می کند.
18. کاکائو مانع انعقادخون و تشکیل پلاکها در عروق خونی می شود و خطر بروز سکته مغزی، آترواسکلروز و ترمبوز را کاهش می دهد.
19. کاکائو در مهار رشد سلولهای سرطانی اثر مثبت دارد و به درمان انواع مختلف سرطان از جمله سرطان روده بزرگ و پروستات کمک می کند.
20. ترکیبات موجود در کاکائو از جمله تئوبرومین، اسیدکافئیک، کاتچین، اپیکاتچین، منیزیم، و مس همگی خاصیت ضد التهابی دارند و با عوامل تضعیف کننده سیستم ایمنی بدن از جمله مونوسیتها و ماکروفاژها مبارزه می کند.
21. پروانتوسیانیدین های موجود در کاکائو خطر بروز آب مروارید را کاهش می دهد.
22. کاکائو منبع غنی از مس است که سطح هموگلوبین خون راافزایش می دهدو از انواع بیماریهای ناشی از کمبود مس از جمله کم خونی پیشگیری می کند.
23. مصرف کاکائو در دوران پیش از قاعدگی با افزایش آزادسازی هورمونهای مرتبط با خلق و خو اثر مثبت در کاهش علائم آن دارد.
24. کاکائو سرشار از منیزیم است اکسیژن رسانی به اندام های مختلف بدن را بهبود می بخشد و به تأمین انرژی بدن کمک می کند.
25. منیزیم موجود در کاکائو برای سلامت و تقویت استخوانها مفید است و مانع بروز پوکی استخوان می شود.
26. کاکائو دارای آنزیم خام است که به ترمیم سلول و جوانسازی آن کمک می کند.
27.فلاونوئید موجود در کاکائو از انسداد عروق جلوگیری کرده و به کاهش سکته مغزی کمک می کند.
28. کاکائو اثر آرامبخشی دارد و برای کسانی که دارای سندرم خستگی مزمن دارند مفید است.
29. تأثیر کاکائو خام در حفاظت از مینای دندان از فلوراید قوی تر است.
30. کاکائو حاوی یک ماده ی روحیه بخش به نام آناندامید می باشد که به عنوان مولکول سعادت شناخته می شود و احساس سرخوشی ایجاد می کند.
31. تحقیقات انجام شده در کشور سوئیس در سال 2009 دریافتند کاکائو کمتر ار دو هفته هورمون استرس یعنی کورتیزول را کاهش می دهد. سوخت و ساز بدن را افزایش می دهد و حتی فعالیت میکروبی معده را بهبود می بخشد.
32. مصرف کاکائو از پوست در برابر اشعه UV (ماورا بنفش) خورشید محافظت می کند و کسانی که کاکائو مصرف می کنند قادر هستند دو برابر نسبت به کسانی که کاکائو مصرف نمی کنند در زیر نور آفتاب بمانند. بدون آن که دچار آفتاب سوختگی بشوند.
33. ترکیب روحیه بخشی در کاکائو به نام PEA یا فنتیل آمین وجود دارد که ترشح آندروفین و مواد شیمیایی عصبی مخدر گونه ی نشاط بخش را تحریک می کند.
34. چربی های سالم موجود در کاکائو مشابه چربی های تک اشباع شده ی موجود در روغن زیتون هستند که به رشد، عملکرد ایمنی، و عملکرد متابولیک واکنشهای شیمیایی در بدن کمک می کند.
35. کاکائو سطح مس عادی را در بدن افراد مبتلا به کمبود مس احیا و حفظ می کند.
36. کاکائو دارای تئوبرومین یک آلکالوئید تلخ (همچون کافئین) است که کمی مدر است و باعث تحریک دستگاه دفع ادرار می شود.
مـضـرات کـاکائـو
1. زیاده روی در مصرف کاکائو به دلیل داشتن کافئین باعث افزایش ادرار، بی خوابی، ضربان نامنظم قلب، تشدید اختلالات اضطراب، تشدید اسهال و رفلاکس گوارشی می شود.
2. مصرف زیاد کاکائو به دلیل داشتن کافئین فراوان، می تواند باعث افزایش فشار خون، ضربان قلب نامنظم و تعریق زیاد در زنان باردار شده و خطر سقط جنین را افزایش می دهد.
3. مصرف روزانه برای افرادی که دچار بیماری کبد مزمن هستند توصیه نمی شود.اما مصرف گاه به گاه کاکائو به دلیل فیبر فراوان برای کبد مفید است و به بهبود عملکرد کبد و سم زدایی بدن کمک می کند.
4. کافئین زیاد در شیر مادر ممکن است باعث دل درد و دل پیچه نوزادان می شود.
5.مصرف کاکائو در برخی افراد با واکنش های آلرژیک همچون حساسیت پوستی، سردرد میگرنی، ناراحتی گوارش همچون گاز و تهوع همراه باشد.
6. کاکائو ممکن است با برخی داروها مانند کلوزاریل، دی پیریدامول، ارگوتامین، فنیل پروپانولامین و تئوفیلین و برخی داروهای افسردگی، آسم و دیابت تداخل داشته باشد.
7. کاکائو با برخی داروهایی که قبل از تستهای قلب مصرف می شود تداخل دارد.
8. مقادیر بالای منیزیم موجود در کاکائو می تواند باعث ایجاد مشکلاتی در افراد مبتلا به بیماریهای کلیه شود و بیماران کلیوی بهتر از مصرف کاکائو اجتناب کنند.
9. بطور کلی نباید در پایان غذا، شکلات را به عنوان دسر خورد، زیرا دارای مقدار زیادی چربی است که هضم غذا را مشکل می کند.