خـواص و مـضـرات زعـفران
زعـفران
زعفران یا زرپران گیاهی است گلدار کوچک و چند ساله می باشد که از عطر و رنگ آن در صنایع غذایی (سوسیس سازی) و در شیرینی سازی (تهیه پودر کیک) و در صنعت نساجی مانند رنگ کردن پارچه های ابریشمی و در داروسازی مانند داروهای ضد افسردگی و در صنایع لبنی و حتی تولید مشروبات الکلی و غیر الکلی به عنوان طعم دهنده طبیعی استفاده می شود. و همچنین از پودر زعفران برای تهیه سوپها و نوشیدنی های گرم استفاده می شود.
زعفران حاوی یک رنگدانه ی نارنجی رنگ و محلول در آب به نام کروسین (Crocin) است. کروسین یک نوع کاروتنوئید (Carotenoid) بوده که به خوبی در آب حل می شود و دلیل اصلی رنگ طلایی و زیبایی زعفران است. زعفران ادویه طلایی هم نامیده می شود.
خـواص زعـفران
1. در طب سنتی قدیم ایران زعفران دارای طبیعتی گرم و خشک است.
2. زعفران غنی از ویتامین A، اسید فولیک، مس، پتاسیم، کلسیم، منگنز، آهن، سلنیوم، روی، منیزیم، ویتامین گروه B؛ B1,B2، است. زعفران بیش از 150 ترکیب آنتی اکسیدانی از جمله کاروتنوئیدها، سافرانال، کرولین، کروکتین، پیکرکروکین، فوکوس و کروک و موسیلاژ نیز دارا می باشد. و همچنین دارای مواد چرب است.
3. زعفران چاشنی و رنگ دهنده غذا می باشد. و دارای بویی قوی و طعم تلخ می باشد.
4. زعفران از سرطان پیشگیری می کند. وجود کروسین در زعفران باعث می شود که «خزان یاخته ای ( یا مرگ سلولی Apoptosis) در تعداد مختلفی از سلولهای سرطان انسان رخ دهد. مانند سرطان خون، سرطان تخمدان، سرطان روده بزرگ، سارکوم بافت نرم.
5. زعفران و اجزای فعال آن توانایی مهار سلولهای بدخیم انسان را دارند. و همچنین تشکیل سلولهای عادی بدن و تحریک لنفوسیتها از دیگر خواص زعفران است.
6. کروسین موجود در زعفران به کاشه مشکلات ناشی از کهولت سن کمک می کند.
7. رعفران افزایش دهنده تمرکز حواس و در پیشگیری از آلزایمر موثر است و به بخشی از درمان بیماری پارکینسون که از دست دادن حافظه و التهاب میباشد کمک می کند.
8. زعفران اثر محرک در دخترانی که دچار بلوغ دیر رس هستند مفید است.
9.زعفران تقویت کننده قوای جنسی می باشد.
10. زعفران برای کاهش اثر سرماخوردگی و پایین آوردن تب مفید است.
11. زعفران فرخ بخش و خنده آور است.
12. زعفران اثرات قابل ملاحظه ای بر روی ژنهایی دارد که عملکرد سلولهایی بینایی را تنظیم می کند.
13.زعفران برای پاکسازی پوست مفید است و دارای مواد ضدباکتریایی برای درمان آکنه و از بین بردن آلودگی های روی پوست است.
14. زعفران موجب کاهش چربی و کلسترول خون می گردد.
15. زعفران فشار خون را کاهش می دهد.
16. زعفران اشتهاآور است.
17. زعفران تقویت کننده معده است و به هضم غذا کمک می کند.
18. زعفران گاز معده را بر طرف می کند.
19. زعفران حاوی مقادیر بالای آهن است و گردش خون را آسان می کند و خونساز است و در درمان کم خونی موثر است.
20. زعفران برای کاهش دردهای لثه کاربرد دارد.
21. زعفران در بهبود درمان بیماری آسم موثر است.
22. زعفران در بهبود عفونت های ادراری کمک می کند.
23. زعفران در بهبود عملکرد کبد موثر است و به درمان یرقان کمک می کند.
24. زعفران خاصیت ضد التهاب و ضد اسپاسم دارد و در درمان دردهای مفاصل و آرتروز مفید است.
25. مصرف زعفران در پیشگیری از بروز افسردگی موثر است.
26. مصرف زعفران در درمان دردهای عصبی و کم خوابی موثر است و به تمدد اعصاب کمک می کند.
27. مصرف زعفران در رژیم غذایی از پیشرفت بیماری های ژنتیک چشم جلوگیری می کندو به همین علت مصرف متعادل آن به سالخوردگان و افراد مبتلا به بیماری های چشم توصیه می شود.
28. زعفران از بروز توالی های ژنی سرطان زا جلوگیری می کندو در ترمیم مولکولهای DNE آسیب دیده تأثیر بسزایی دارد.
29. طی تحقیقات توسط گروهی از دانشمندان زعفران می تواند عوارض ناشی از آلومینیوم از جمله از دست دادن حافظه واختلالات عصبی رو بهبود ببخشد.
30.مصرف زعفران خونریزی های بعد از زایمان را از بین می برد.
31. زعفران ادرار آور است و برای پاکسازی و سم زدایی کلیه ها و درمان سنگ کلیه مفید است.
32. زعفران برای جلوگیری از ریزش مو و طاسی مفید است و باعث تقویت و افزایش رشد مو می شود.
33. زعفران با خاصیت ضدالتهابی به درمان چرب و بزرگ شدن کبد کمک می کند.
34. منگنز موجود در زعفران می تواند سطح قند خون دیابتی ها را کاهش دهد. کروستین موجود در زعفران مقاومت به انسولین را کاهش می دهد و به این ترتیب زعفران به عنوان یکی از بهترین ها روشها برای درمان دیابت نوع دو محسوب می شود.
35. آنتی اکسیدانهای موجود در زعفران می تواند به طور قابل توجهی خطر ابتلا به بیماری قلبی را کاهش دهد و تپش قلب را درمان می کند.
نکته: مصرف سه گرم زعفران برای هر نفر در ماه بسیار سالم و سودمنداست و مصرف بیش از 5 گرم آن برای هر نفر در ماه مضر می باشد اما مصرف 5 گرم زعفران در یک وعده غذایی می تواند منجر به مرگ انسان شود.
نکته: زعفران را باید دور از نور و رطوبت نگهدار کرد.
نکته: چه خوب است که یاد بگیریم چطور از این ماده ارزشمند درست استفاده کنیم به طوری که تنها از مصرف آن سود ببریم.
مـضـرات زعـفران
خواص زعفران آن را به یک ادویه سالم تبدیل کرده است با این وجود در برخی مواقع بهتر است از آن پرهیز کنیم:
1. در دوران بارداری بهتر است از این ادویه استفاده نکنیم. مصرف زعفران در سه ماه اول دوران بارداری باعث افزایش هورمون پروستاگلاندین در رحم شده و اثر تحریکی مستقیم روی عضلات صاف رحم دارد و در نتیجه احتمال سقط جنین را به همراه دارد.
2.دوز بیش از حد این ادویه می تواند ایجاد مسمومیت کند. (هر چند مسمومیت با زعفران بسیار نادر است)
3. زیاده روی در مصرف زعفران باعث کاهش ضربان قلب، استفراغ، سرگیجه، بی حالی، رنگ پریدگی، سردرد، اسهال و خونریریزی از پلکها و لب و زردی پوست شود که این عواقب حتی می تواند منجر به مرگ شود.
4. مصرف بیش از حد زعفران نیز باعث کاهش فشار خون و رقیق شدن بیش از حد خون شود و ممکن است عوارضی مانند خونریزیهای بینی و رحمی در بانوان به همراه داشته باشد.
5. افرادی که با مشکل تعریق کف دست مواجه هستند باید از مصرف زعفران پرهیز کنند.
6. زعفران در بعضی افراد می تواند باعث ایجاد آلرژی شود که با علائمی مانند سرگیجه، تهوع، اضطراب، خستگی و تغییر اشتها مشخص می شود.
7. زعفران ممکن است با برخی داروها مانند وارفارین یا داروهای فشار خون تداخل داشته باشد.
8. زیاده روی در مصرف زعفران در دوران قاعدگی ، میزان اضطراب را افزایش می دهد.
9. مصرف زیاد زعفران باعث تغییر رنگ پوست می شود.
10. به علت دارا بودن طبیعت گرم ممکن است منجر به اسهال، از دست دادن آب بدن و ترشح خون از طریق ادرار شود.
11. استفاده طولانی مدت از زعفران می تواند خطرناک باشد. زمانی که برای کاهش وزن از مکمل زعفران استفاده می کنید باید مراقب طول دوران مصرف باشید. حتتماً دوره مصرف زعفران را با متخصصین طب سنتی یا مربی بدنسازی خود در میان بگذارید و بدون اجازه و خودسرانه از مکمل زعفران استفاده نکنید.
12. مادران شیرده باید از خوردن زعفران خودداری کنند.