خـواص و مـضـرات ریـحـان
گیاه ریـحـان
ریحان یک گیاه معطر از خانواده ی نعناعیان می باشد. گیاهی است علفی یکساله و معطر که ارتفاع ساقه آن تا 60 سانتی متر می رسد رنگ ساقه ی بوته ی ریحان سبز و تند است وبرگهای آن منظم و متقابل و بیضی شکل و نوک تیز با کناره های دندانه دار می باشد. گلهای آن معطر و کوچک به رنگهای سفید ، قرمز و گاهی بنفش مشاهده می شود. برگ ریحان و سرشاخه های جون آن به مصرف تغذیه می رسد و تخم آن سیاه و ریز معروف به تخم شربتی می باشد.
از سبزی ریحان تازه و خشک و برای تهیه ریحان پلو، کوفته ریحان، سس پستو، و سس ریحان برای پاستا و ماکارونی و سالاد، آبمیوه و اسموتی ریحان وانواع سوپ و آش استفاده می شود. در ایران در ریحان سبز و بنفش به عنوان سبزی خوردن استفاده می کند.
خـواص ریـحـان
از امام صادق علیه السلام در مورد ریحان
«لْحَوک بَقْلَةُ الأَنْبیاءِ، اَما اِنَّ فیهِ ثَمانَ خِصالٍ: یمْرِئُ وَ یفْتَحُ السُّدَدَ وَ یطَیبُ الجُشاءَ وَ یطَیبُ النَّ کهَةَ وَ یشَهِّی الطَّعامَ
وَ یسُلُّ الدّاءَ وَ هُوَ أمانٌ مِنَ الجُذامِ وَ إذا اسْتَقَ رَّ فی جَوْفِ الإنسانِ قَمَعَ الدّاءَ کلَّهُ؛»
«ریحان ، سبزی انبیاء است و در آن هشت خاصیت است؛هضم کننده است، رگها و مجاری را باز می کند، بازدم را خوشبو می سازد. بدن را بوی خوش می بخشد. اشتهاآور است. درد را از بدن بیرون می برد. از جذام در امان می دارد.و چون وارد معده شود درد را به کلّی از بین می برد.(کافی، ط الاسلامیه ج6، ص364، ح4)
1. در طب سنتی ایران ریحان دارای طبیعتی گرم و خشک است.
2. ریحان غنی از آنتی اکسیدان، ویتامین A ، K ، C و ویتامین گروه B ؛ B1 ,B3 B9 و همچنین دارای مواد معدنی از جمله منیزیم ، آهن، فسفر، پتاسیم، کلسیم، می باشد.
3. ریحان آرامش دهنده اعصاب است.
4. ریحان برای سردردهای عصبی موثر است.
5. دمنوش برگ و گل ریحان غم و اندوه و افسردگی را برطرف می کند.
6. بوی ریحان ریحان له شده سردردهای ناشی از سفر را برطرف می کند.
7. ریحان ضد دل پیچه است.
8. افرادی که دستگاه گوارش حساس دارند و سریع نفخ می کنند با غذا ریحان مصرف کنند.
9. ریحان در درمان اسهال موثر است.
10. ریحان غنی از منیزیم است که جریان خون را به قلب و سایر نقاط بدن بهبود می بخشد در نتیجه سلامت قلب و عروق را تضمین می کند.
11. ریحان سرشار از بتاکاروتن و کاروتنوئید است و بعنوان آنتی هیستامین عمل کنید.
12. ریحان سرشار از آهن است ، اگر شما کمبود آهن دارید ریحان را در سبد غذایی خود بگنجانید.
13. برگهای ریحان دارای خواص ضد باکتری و ضد التهابی قوی هستند و با از بین بردن باکتری های پوست صورت به درمان آکنه و جوش صورت کمک می کند.
14. ریحان تازه به پیشگیری از درمان جوش های سر سیاه و لکه های پوستی کمک می کند.
15. به دلیل دارا بودن مقادیر فراوان آنتی اکسیدان در ریجان و همچنین خاصیت ضدالتهابی این گیاه به پاک سازی پوست صورت و بهبود خاصیت کشسانی پوست به درمان چین و چروک پوست و جوان سازی پوست صورت کمک می کند.
16. مصرف ریحان برای پیشگیری و درمان سفید شدن موها مفید است.
17. مصرف ریحان سبز و بنفش می توانند به درمان اختلالات نعوظ و در نتیجه درمان ناباروری در مردان کمک کند.
18. مصرف منظم ریحان سبز و بنفش به دلیل فیبر موجود در آن باعث پاکسازی روده شده و به سوخت و ساز بدن کمک می کند.
19.در طب سنتی ریحان (سبز و بنفش) برای درمان بی اشتهایی ، گرفتگی و ریفلاکس معده و حتی کشتن انگلهای دستگاه گوارش استفاده می شود.
20. مصرف ریحان به کاهش سطح تری گلیسیرید وکلسترول بالای خون کمک می کند.
21. وجود مقادیر بالایی آنتی اکسیدان از جمله فنول ها و آنتوسیانین ها به طور طبیعی با افزایش تعداد گلبول های سفید خون از ابتلا به انواع سرطان های پوست، کبد، دهان، و ریه و گسترش تومورهای سرطانی پیشگیری می کند.
22. مصرف ریحان به دلیل وجود مقادیر بالایی اگنول، سیترونلول و لینالول برای پیشگیری و درمان رماتیسم و آرتروز مفید است.
23. مصرف ریحان با افزایش هورمون هایی مانند سروتونین به کاهش استرس و اضطراب جلوگیری می کند.
24. وجود میزان بالای مس در ریحان باعث افزایش سطح انرژی شده و برای درمان خستگی بی حالی مفید است.
25. ریحان مدر است و به پاک سازی و سم زدایی از کلیه و درمان سنگ کلیه کمک می کند.
26. وجود مقادیر بالای منگنز و مس در ریحان باعث بهبود عملکرد مغز شده و برای پیشگیری و درمان زوال عقل و بیماری های آلزایمر و پارکینسون مفید است.
27. ریحان با افزایش میزان گلیکوزیل سرامیدها به عنوان سپر محافظ مغز در برابر رادیکالهای آزاد عمل می کند از ابتلا به فراموشی در سنین بالا پیشگیری می کند.
28. منگنز موجود در ریحان با تنظیم تعادل هورمونها در بدن به درمان سندرم پیش از قاعدگی که با علائمی مانند درد کمر و دل درد، افسردگی خستگی و .. مشخص می شود کمک می کند.
29. بتاگاروتن موجود در برگ ریحان باعث تقویت بینایی و از خشکی چشم جلوگیری می کند.
30. منگنز موجود در ریحان برای پیشگیری و درمان صرع مفید است و همچنین به بهبود عملکرد غده و تنظیم هورمونهای تیروئید (بیماری های کم کاری و پرکاری تیروئید) پیشگیری می کند.
31. ریحان برای تقویت سیستم ایمنی معروف است.
32. ریحان حرارت بدن را کاهش می دهد و تب را از بین می برد.
33. ریحان به تعادل اسید در بدن کمک کرده و سطح PH مناسب بدن را حفظ می کند.
34. ریحان معده را آرم می کند. و شما را از احساس پر و سنگینی بودن معده خلاص می کند. ریحان اسید معده را به حداقل می رساند و مانع استفراغ می شود.
35. خواص ضد التهابی ریحان نیز در درمان زخم حاصل از نیش حشرات موثر است.
36. برگهای ریحان حاوی خواص ضد باکتریایی است که می تواند از رشد باکتری های پاتوژن جلوگیری کرده و مقاومت به آنتی بیوتیک را کاهش دهد.
37. ریحان ضد گریب و آنژین، ضد تشنجات دردناک و ضد اسپاسم است.
38.ریحان خواب آور و ضد سردرد و میگرن است.
39. مصلحش ریحان ، نیلوفر و بدلش بادرنجبویه است.
فراموش نکید زنان در دوران بارداری نباید به هیچ وجه از چای و دمنوش ریحان استفاده کنند
چون می تواند سطوح هورمونی را در بدن تغییر دهد.
مـضـرات ریـحـان
1. این گیاه ممکن است به طور موقت سبب کاهش باروری در مردان و زنان گردد و همچنین باعث انقباضات رحمی در مادران باردار می شود و در زمان بارداری مصرف آن توصیه نمی شود.
2. مصرف ریحان در دوران بارداری به دلیل اثر تحریک کننده ی رحم و سقط آوری و همچنین اثر موتازنیک ترکیب موجود در روغن فرار آن (استراگل) نباید مصرف شود.
3. مصرف ریحان در دوران شیردهی برای مادران شیرده به خاطر اثر موتاژنیک جزئی فرار آن یعنی استراگل نباید مصرف شود.
4. ریحان سبب افزایش اثر داروهای رقیق کننده خون می باشد.
5. اثر داروهای ضد دیابت ها را افزایش می دهد. این گیاه توانایی کاهش فند خون دارد ممکن است اثر دارو را افزایش می دهد. قبل از مصرف ریحان با پزشک خود مشورت کنید.
6. مصرف طولانی مدت آن به خاطر استراگل اثر سرطان زایی ترکیب استراگل ممنوع است.
7.ابرگهای ریحان دارای مقادیری از آهن است بنابراین در صورتی که زیاد بجوید باعث پوسیدگی دندان می شود.
8. این گیاه باعث ایجاد انقباضات رحمی می شود.
9. مصرف این گیاه در اطفال و یا کودکان نوپا ممنوع است (به خاطر جزء سمی استراگل آن می باشد.)
10. مصرف ریحان مضرّ دماغ است.
11. از آنجایی که ریحان دارای استراگول است، مصرف بلند مدت آن می تواند خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش دهد به خصوص مصرف روغن ریحان به صورت خوراکی توصیه نمی شود.