خــواص و مـضـرات جــوش شیـرین
جـوش شیـرین
بی کربنات سدیم NaHCo3 ، نمک یک سدیمی اسید کربنیک می باشد . این ترکیب ، در بین عموم مردم به جوش شیرین معروف است و معمولا در ترکیب خمیر نان برای متخلخل کردن نان استفاده می شود. معمولا به صورت پودر سفید یا به صورت کریستالی یافت می شود.
خـواص جـوش شیـرین
1. جوش شیرین در طبع سنتی ایران دارای طبیعتی گرم است.
2. جوش شیرین بدون بو و طعم می باشد.
3. یکی از مهمترین داروها برای درمان امراض سینه در خانمها است.
4. دارای قلیائیت ناچیزی است و به عنوان آنتی اسید، برای کم کردن اسید معده و درمان سوزش آن بکار می رود.
5. بی کربنات سدیم (جوش شیرین) جاذب رطوبت و بوگیر خوبی می باشد و از جعبه های حاوی این ترکیب می توان در یخچال ، برای جذب بو استفاده کرد.
6. بی کربنات سدیم (جوش شیرین) در آب می تواند به عنوان اسید یا باز رفتار کند. رفتار اسیدی آن ناشی وجود هیدروژن در ترکیبش می باشد. در صنایع مختلف به عنوان آزادکننده CO2 کاربرد دارد. در اثر حرارت تا 50درجه سانتی گراد یا واکنش با اسیدها، CO2 آزاد می کند.NaHCO3+HCI -----> NaCI+H2O+CO2
7. 10.3 گرم از این ماده در 100 گرم آب حل می شود اما در اتانول به مقدار کم محلول می باشد.
8. مقدار اضافی از خمیر جوش شیرین به طور موثر در پاک کردن و سائیدن سطوح می تواند مورد استفاده قرار گیرد.(برای تمیز کردن سینک ظرفشویی، سرامیک، کاشی، جرم گیری اجاق گاز و ...)
9. استفاده از این ماده در ترکیب خمیردندان به رفع تدریجی لکه های دندان و سفید شدن آن کمک می کند.
10. در صنایع غذایی در تولید نوشابه های گاز دار به عنوان منبع CO2 استفاده می شود.
11. جوش شیرین در صنایع پاک کننده های خانگی کاربرد دارد.
12. جوش شیرین در صنعت تولید پودرها کپسولهای خاموش کننده آتش کاربرد دارد.
13. جوش شیرین در بازدارنده مواد منفجره کاربرد دارد.
14. در صنعت نساجی و دباغی یکی از بارزترین مصارف بی کربنات (جوش شیرین) در به عمل آوردن نخهای پشمی و ابریشمی استفاده می شود.
15. در صنعت نساجی از جوش شیرین برای رنگرزی و چاپ پارچه استفاده وسیعی میکند.
16. در صنعت دباغی نیز بی کربنات سدیم را به عنوان یک عامل خنثی کننده مواد رنگرزی در فرآیند رنگ استفاده می شود.
17. جوش شیرین یک لایه بردار قوی برای صورت است در صورتی به برای پوست صورت ایجاد حساسیت نکند برای زیبایی پوست استفاده می شود.
18. از جوش شیرین می توان برای بر طرف کردن بوی بد بدن نیز استفاده کرد.
21. برای درمان دملهای دور ناخن دست های خود را هر روز دوبار به مدت 15 تا 20 دقیقه در محلول جوش شیرین، نمک و آب گرم قرار دهید. برای این منظور، جوش شیرین، 1 قاشق چایخوری نمک و یک لیوان آب را با هم مخلوط کنید.
22. مهمترین تأثیر آرایشی ـ بهداشتی جوش شیرین در درمان آفتاب سوختگی است. (برای این منظورکافی است در وان حمام آب گرم را باز کنید و نیم فنجان جوش شیرین به آن اضافه کنید تا یک لوسیون پوستی برای التیام آفتاب سوختگی داشته باشید.
23. بلعیدن این ماده بدون ضرر است مگر اینکه با مقدار خیلی زیاد باشد.
24. جوش شیرین به عنوان مکمل خوراکی در جیره غذایی دام و طیور می تواند در جهت جلوگیری از اختلالات متابولیکی و تغذیه ای بکار برده شود.
25. در صنعت پلیمر جوش شیرین به عنوان کاتالیزور و تصفیه کننده درفرآیند تولید پلیمرها و پلاستیکهای پیچیده کاربرد دارد. لاستیک و پلاستیک به دلیل اینکه بی کربنات سدیم، دی اکسید کربن آزاد می کند بنابراین به عنوان عامل فوم سازی در فرآیند لاستیک و پلاستیک استفاده می شود و دی اکسید کربن آزاد شده برای کنترل شکل محصولاتی که از لاستیک و پلاستیک ساخته می شود کاربرد دارد.
26. اگر به دئودورانت دسترسی ندارید، می توانید جوش شیرین را در آب حل کرده و آن را زیر بغل خود بمالید. از این روش برای از بین بردن بوی بد پا هم می توانید استفاده کنید.
27. آب و جوش شیرین را با یکدیگر مخلوط کنید تا یک خمیر لطیف به دست بیاید، سپس آن را روی محل گزیدگی پشه یا جوش های چرکین بمالید.
28. جوش شیرین برای از بین بردن ترکهای پوست در نتیجه لاغری و چاقی استفاده می شود. (3 قاشق غذا خوری جوش شیرین را با آب نصف لیموترش مخلوط کرده و آن را روی محلی که ترک دارد بمالید و ماساژ دهید. و به مرتب این کار را انجام دهید)
29. برای از بین بردن پینه دست و بوی بد می توانید از جوش شیرین استفاده کنید وقتی دوبار در هفته دستها و پاهای خود را با محلول آب گرم و جوش شیرین بشویید می توانید هر گونه پینه و زیری آنها را از بین ببرید. همچنین برای از بین بردن بوی بد ماهی یا سیر که روی تخته گوشت خردکن ماده است بهتر است کمی جوش شیرین روی آن بمالید.
30. برای از بین بردن کپک ، لکه و قارچ بین کاشی یک واحد آب را با یک واحد سرکه مخلوط کنید و درون اسپری بریزید. سه واحد جوش شیرین ویک واحد آب اکسیژنه را با یکدیگر مخلوط کنید تا شکل خمیری پیدا کند ابتدا از محلول سرکه روی درزهای کاشی ها بریزید و سپس از خمیر جوش شیرین روی آن بمالید.
31. برای تمیر کردن جواهرات ، شانه ، برس ، و ... از مخلوط جوش شیرین و آب استفاده کنید.
32. جوش شیرین یک راه بی خطر برای پاک کردن آلودگی و مواد باقی مانده بر میوه و سبزیجات است. فقط مقداری جوش شیرین را بر یک اسفنج مرطوب بپاشید میوه را به آن بمالید و آب کشی کنید.
33. استفاده منظم از جوش شیرین در آب روها می تواند باعث جریان درست فاضلاب شود.
34. جوش شیرین یک شوینده قوی برای ظرف و قابلمه است. (از خمیر جوش شیرین برای ته گرفتگی ماهیتابه و قابلمه استفاده کرد)
35. بیشترین استفاده ازبی کربنات سدیم (جوش شیرین)، در تهیه انواع بکینگ پودر است.
تفاوت بین جوش شیرین و بکینگ پودر.
جوش شیرین و بکینگ پودر دو ماده ای است که به طور گسترده ای در آشپزی کار برد دارد و به عنوان نقش تخمیری در بیشتر غذاهایی که نیاز به تخمیر دارد استفاده می شود. ولی اغلب مصرف کنندگان فرق بین این دو را نمی دانند و با جایگزین کردن یکی به جای دیگری نتیجه مطلوبی به دست نمی آورند.
1. جوش شیرین به دلیل آزاد کردن دی اکسید کربن به صورت جوشان عمل کرده و برای ورم آمدن در پخت شیرینی جات و نان استفاده می شود.
2 . هنگام استفاده از جوش شیرین، مخلوط مورد نظر باید حاوی نوعی اسید باشد. مانند عسل ،ماست، کاکائو، میوه و آب مرکبات واکنش شیمیایی به محض افزوده شدن به مواد انجام می گیرد بنابراین باید سرعت عمل داشته باشید و قبل از از بین رفتن دی اکسید کربن که به سرعت از بین می رود مواد را آماده و در فر قرار دهید. این حالت مانند نوشابه گازدار است که به هنگام ریختن، پرگاز است اما در عرض چند ثانیه میزان گاز متصاعد شده، کم می شود.
3. بکینگ پودر از جوش شیرین پیچیده تر است و از اسید تارتاریک، سدیم، آلومینیوم سولفات و کلسیم فسفات تشکیل شده است.
4. جوش شیرین برای موادی که نیاز به پخت طولانی در فر ندارد و بکینگ پودر برای موادی که به پخت طولانی نیاز دارند مصرف می شود.
5. جوش شیرین طعم تلخی دارد اما تلخی بکینگ پودر کمتر است. (مصرف بیش از آن حدی که در دستور غذایی ذکر شده باعث تلخی و بالا آمدن خیلی سریع و ریزش مواد خواهد شد و استفاده کمتر از این مواد باعث سفت شدن ماده پخته شده خواهد شد.)
6. به طور معمول برای هر 140 میلی لیتر مایع نصف تا یک قاشق مرباخوری جوش شیرین و برای هر 125 گرم آرد یک قاشق مرباخوری بکینگ پودر استفاده می شود. ( هر یک قاشق مرباخوری معادل 5 گرم است.)
7. عمر مفید جوش شیرین نامشخص است در حالی عمر مفید بکینگ پودر بین 6 تا 12 محدودیت دارد. (هر دو باید در جای خشک و خنک و ظرف در بسته نگهداری شود)
8. برای امتحان خاصیت جوش شیرین و بکینگ پودر ؛ یک چهارم قاشق مرباخوری جوش شیرین را با دو قاشق مرباخوری سرکه مخلوط کنیدمخلوط به دست آمده باید بلافاصله جوش بیاید و برای امتحان بکینگ پودر یک قاشق مرباخوری آن را در نصف لیوان آب جوش مخلوط کنید در صورت جوشیدن، قابل استفاده است.
مـضـرات جـوش شیـرین
1. استنشاق آن ممکن است سبب سوزش بینی یا گلو شود.
2. از جمله زیانهای جوش شیرین، زخم معده، اختلال در جذب مواد آلی از جمله کلسیم، فسفر و آهن، کاهش فشار خون ، اختلال هوشیاری ، کم خونی ، تنگی نفس، بیماری های کلیوی، کولیک روده، یپوست، حالت تهوع، و لرزش اعضای شناخته شده است.
3. استفاده جوش شیرین در پخت همه نوع نان و شیرینی مضر است.
4.جوش شیرین در حقیقت با نشستن روی آهن و کلسیم در خون، به تدریج به حذف این دو عنصر جیاتی از بدن منجر می شود و خونسازی و استقامت استخوانها را از بین می برد.
5. جوش شیرین خاصیت ضد اسیدی دارد و با ورود به معده ، اسید معده را از بین می برد و فرآیند هضم غذا را با مشکلات جدی روبروی می کند.
6. استفاده جوش شیرین در پخت گوشت سبب می شود که آهن موجود در گوشت در روده غیرقابل استفاده می کنند و جذب آهن را مختل می کند ودر نتیجه منجر به کاهش تعداد هموگلوبین (کم خونی) می شود.
7. جوش شیرین اثر خوردنده و نابودکننده بر پوشش دستگاه گوارش داشته و موجب انواع گاستریت معده و زخم دستگاه گوارش می شود.
8. سود باقیمانده از تجریه جوش شیرین در مقابل حرارت با ثبات است و در محصول باقی و غذا را قلیایی نامطلوب و هضم آن را با مشکل روبه روی می کند.
9. به کار بردن جوش شیرین روی رنگ کباب اثر می گذارد و آن را کدر می کند و موجب سفت شدن کباب می شود و برای انسان زیان آور است.
10. در اثر تماس با پوستهای حساس ممکن است باعث خارش یا سوزش پوست شود.
11. در اثر تماس با چشم ممکن است سبب ایجاد سوزش و سرخی در چشم شود.